วัดม่อนปูยักษ์ หรือ วัดม่อนสัณฐาน ตั้งอยู่ในตำบลพระบาท ชุมชนบ้านป่าขาม2 อำเภอเมืองลำปาง เป็นวัดที่มีสถาปัตยกรรมสวยงามแบบพม่า จึงเป็นที่นิยมของนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและต่างประเทศเข้าชมความสวยงามของอุโบสถวัด เป็นวัดที่สร้างจากพระธุดงค์ชาวพม่า ลักษณะที่ตั้งวัดอยู่บนเนินเขา สูงชันขึ้นไปลำบาก จึงเรียกว่า”ม่อน” ตามภาษาพม่า และมีเจ้าอาวาสชาวพม่าที่มีรูปร่างสูงใหญ่กว่าคนธรรมดา ชาวบ้านจึงเรียกว่า “ม่อนปู่ยักษ์”
วัดม่อนปู่ยักษ์ เป็นวัดศิลปะพม่าอีกแห่งหนึ่ง วัดม่อนปู่ยักษ์นี้ได้มีการมีการบูรณะปฏิสังขรณ์เรื่อยมา มีอาคารหลัก 3 หลัง คือ กุฏิไม้ศิลปะพม่า วิหาร , อุโบสถ ก่ออิฐถือปูน วัดม่อนปู่ยักษ์ มีอายุประมาณกลาง พุทธศตวรรษที่ 24 คือในช่วงปี พ.ศ.2425 ถึงสมัยราชกาลที่ 6
ตามตำนานในสมัยพุทธกาลเมื่อครั้งองค์ สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เสด็จออกไปโปรดสัตว์ พร้อมด้วยพระอรหันต์เผยแผ่พระพุทธศาสนา มาทางทิศบูรพานั้น ครั้งผ่านมาทางแว่นแคว้นแห่งหนึ่ง ก็ปรากฏมียักษ์อยู่ตนหนึ่ง ขัดขวางการเผยแพร่พุทธศาสนาของพระพุทธเจ้า และได้ขับไล่พระองค์ผ่านมาทางป่าบ้านพระบาท จนถึงบริเวณป่าม่อนจำศีล ก็มาทันกันที่ที่พระพุทธเจ้าประทับอยู่บนวัดม่อนจำศีล ท่ามกลางพระอรหันต์ ทรงเห็นว่า ยักษ์ตนนั้นน่าจะหยุดทำเช่นนั้นเสียที จึงให้ยักษ์ ตนนั้นเข้าเฝ้าและฟังธรรมจากพระพุทธเจ้า เกิดอัศจรรย์ใจตนเอง จึงก้มลงกราบแทบพระบาท ด้วยความเลื่อมใสในพระพุทธเจ้า จึงขอบำเพ็ญศีลภาวนาที่ม่อนจำศีล ครั้นเวลาล่วงเลยไปไม่นาน ยักษ์ตนนั้นตายลงและได้มาตายที่ม่อนปู่ยักษ์ อันอยู่ไม่ไกลจากม่อนจำศีลมากนัก
ต่อมาได้มีผู้พบรอยพระพุทธบาท และรอยเท้ายักษ์บริเวณวัดพระบาท ชาวบ้านช่วยกันสร้างวัดขึ้น โดยสร้างวัดคร่อมรอยพระพุทธบาทเพื่อให้ยกสูงขึ้น เป็นที่เคารพสักการะของพุทธศาสนิกชนโดยทั่วไป ตามหนังสือประวัติวัดบันทึกว่าวัดม่อนปู่ยักษ์ ได้ก่อสร้างเมื่อวันเสาร์ที่ 5 กันยายน พ.ศ.2442 โดยพ่อเฒ่านันตาน้อย พ่อเฒ่านันตาไก่ พร้อมพี่น้องอีก 3 คน ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา เมื่อ พ.ศ.2442 เขตวิสุงคามสีมา กว้าง 14.82 เมตร ยาว 14.82 เมตร อาคารเสนาสนะประกอบด้วย อุโบสถ แบบอิทธิพลศิลปะตะวันตก ศาลาการเปรียญและกุฏิไม้โบราณศิลปะพม่า ฝาผนังและเสาไม้สัก ประดับลวดลายลงรักปิดทอง เพดานติดกระจกและมีเจดีย์ฝีมือช่างพม่า พระประทานลงปิดทอง
จาก หลักศิลาจารึก เป็นภาษาไทใหญ่คือ วัดแห่งนี้ถูกสร้างขึ้นโดย นายจองนันตาแกง มาจากรัฐฉาน ในประเทศพม่า เป็นผู้สร้างวัดสำเร็จเสร็จสิ้นครบรอบ 30 ปี ที่จองนันตาแกง จากบ้านมา ไม่มีใครรำลึกถึงท่านผู้นี้ และไม่มีใครรู้จักเลย ชื่อของผู้อื่นจึงได้รับการบันทึกในหนังสือของทางราชการ ที่ใช้เป็นหนังสืออ้างอิงต่อมา ตั้งอยู่ : เลขที่ 15 ถ.วัดม่อนจำศีล ต.พระบาท อ.เมือง ตั้งอยู่ บริเวณทิศ ตะวันออกเฉียงใต้ ของตัวเมืองลำปาง ปัจจุบันซึ่งอยู่ทาง ฝั่งตะวันออกของแม่น้ำวัง อยู่บนเนินเขาขนานเล็ก ๆ ไม่สูงนัก
[adsense-2]
สิ่งน่าสนใจภายในวัด
1. วิหารหรือจอง เป็นอาคารไม้ยกพื้น หลังคาซ้อนลดหลั่นหลายชั้น เป็นทั้งที่ประดิษฐานพระพุทธรูปและกุฏิ บริเวณห้องโถงมีภาพจิตรกรรมระหว่างตอนบนของช่วงเสา ฝีมือช่างพม่าสมัยราชวงศ์คองบอง เป็นภาพวาดในกรอบสี่เหลี่ยมผืนผ้าแนวนอน มีอยู่สองภาพ สันนิษฐานว่าเป็นเรื่องพรหมนารถ ซึ่งเป็นชาดกตอนหนึ่ง
2. วิหารตึกฝรั่ง เป็นตึกคอนกรีตแบบโคโลเนียล มีกรอบหน้าต่างซุ้มโค้ง แต่มีหลังคาทรงจั่วแบบไทย ภายนอกตกแต่งอย่างเรียบง่าย ไม่มีการประดับช่อฟ้า ใบระกา ภายในมีเสากลมรับน้ำหนักอยู่กลางวิหารเป็นที่ประดิษฐานพระประธานแบบพม่า เบื้องหลังมีพระพุทธรูปแบบเดียวกันแต่ขนาดเล็กกว่าประดิษฐานอยู่หลายองค์ นอกจากยังมีภาพจิตรกรรมอยู่บนผนังรอบอาคาร ซึ่งเขียนตามแบบพม่าคือเขียนเฉพาะส่วนบนของผนังแล้วปล่อยว่างด้านล่าง โดยด้านหลังพระประธานเป็นเรื่องราวเกี่ยวกับพุทธประวัติ ตอน “เสด็จลงจากสวรรค์ชั้นดาวดึงส์” นอกนั้นเป็นภาพทศชาติชาดก และเรื่องอื่นๆ มีภาษาพม่าเขียนกำกับไว้ที่ภาพด้วย
การเดินทาง
รถยนต์ส่วนตัว
จากห้าแยกหอนาฬิกา ใช้ ถ.ฉัตรไชย ตรงไปจนถึงสี่แยกบริเวณโรงแรมคิมซิตี้ ให้เลี้ยวซ้ายเข้า ถ.เทศบาลขับไปจนถึงสามแยกให้เลี้ยวซ้ายเข้าถนนซุปเปอร์ไฮเวย์ ตรงไปผ่านสี่แยกสนามบินไปไม่ไกลจะเห็นวัดป่าขามทางซ้ายมือ แต่ให้เลี้ยวขวาเข้าไปราว 200 ม. วัดอยู่ทางซ้ายมือ
แผนที่
