โบราณสถานพานหิน

โบราณสถานพานหิน ตั้งอยู่ในพื้นที่บ้านโคกขวาง ตำบลหนองโพรง อ.ศรีมหาโพธิ จังหวัดปราจีนบุรี ลักษณะเป็นโบราณสถานขนาดใหญ่ก่อด้วยศิลาแลง แผนผังโบราณสถานพานหินแห่งนี้เป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสขนาดกว้างยาวด้านละ 15.5 เมตร สูง 3.5 เมตร มีมุขยื่นออกมาทั้งสี่ด้าน ที่มุขด้านทิศเหนือมีร่องรอยหลุมเสา ทุกด้านลักษณะก่อสร้างเป็นชั้นๆ มีบัวคว่ำ บัว หงาย และบัวหน้ากระดาน ตอนบนมีลักษณะเป็นห้องๆ มีคอระฆังหรือฐานปติมากรรมวางอยู่ และได้พบพระหัตถ์พระวิษณุ ทรงสังห์หินทรายเขียวและเศษภาชนะดินเผา นักโบราณคดี นักประวัติศาสตร์เชื่อว่าอาจเป็นเสาบันไดไม้ขึ้นตัวอาคารของโบราณสถานพานหิน ด้านบนของอาคารพบหลุมเสาซึ่งสันนิษฐานว่าเป็นเสาของอาคารเครื่องไม้มุงหลังคา และพบแท่งศิลาแลงทรงกลมสลักเป็นรูปเชิงบาตร ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 1 เมตร

สันนิษฐานว่าประดิษฐานเทวรูป พระนารายณ์ มีอายุในราวพุทธศตวรรษที่ 12-14 ในสมัยพระเจ้าชัยวรมันที่ 1 แห่งเจนละ ตรงกลางของซากเทวาลัยมีฐานของเทวรูปซึ่งแต่เดิมตะแคงอยู่ลักษณะคล้ายพาน จึงเรียกว่า “พานหิน” นอกจากนี้ยังพบศิลาแลงทรงกลม สกัดเป็นรูปฐานเชิง พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวฯ เสด็จทอดพระเนตรโบราณสถานแห่งนี้เมื่อปี พ.ศ. 2451

โดยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้เสด็จประพาสโบราณสถานพานหินแห่งนี้เมื่อปี พ.ศ. 2451 ทรงสันนิษฐานว่าแท่งศิลาแลงทรงกลมบนตัวอาคารนั้นน่าจะเป็นฐานเทวรูป ซึ่งเมื่อได้มีการขุดแต่งทางโบราณคดีในสมัยต่อ ๆ มา ณ โบราณสถานพานหินแห่งนี้ ในปี พ.ศ.ได้พบชิ้นส่วนปะติมากรรมพระกรซ้ายทรงสังข์ ที่น่าจะเป็นพระกรของพระนารายณ์ ซึ่งตรงกับที่พระองค์สันนิษฐานไว้ จึงเชื่อกันว่าโบราณสถานพานหินแห่งนี้ เคยเป็นศาสนสถาน หรือเทวสถานในศาสนาฮินดู มีอายุอยู่ในราวพุทธศตวรรษที่ 12 – 14

[adsense-2]

ติดต่อสอบถามเพิ่มเติม

ตำรวจท่องเที่ยว 1155
การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย สำนักงานภาคกลางเขต 8 กลุ่มจังหวัดเบญจบูรพาสุวรรณภูมิ โทรศัพท์ (037) 312 282, (037) 312 284 โทรสาร (037) 312 286
สถานีตำรวจภูธรจังหวัดปราจีนบุรี (037) 211 058, 191
ตำรวจทางหลวง (037) 290 066, 193
สถานีรถไฟปราจีนบุรี (037) 211 120
สถานีขนส่งปราจีนบุรี (037) 211 292
โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร (037) 211 088
โรงพยาบาลอำเภอกบินทร์บุรี (037) 281 196-7
โรงพยาบาลอำเภอบ้านสร้าง (037) 271 238-9
โรงพยาบาลอำเภอประจันตคาม (037) 291 368-9
โรงพยาบาลอำเภอศรีมโหสถ (037) 276 127
โรงพยาบาลอำเภอศรีมหาโพธิ (037) 279 203-4
โรงพยาบาลอำเภอนาดี (037) 289 057
โรงพยาบาลอิมพีเรียล (037) 211 587

การเดินทาง

รถยนต์ส่วนตัว โบราณสถานพานหิน อยู่เลยจากที่ว่าการอำเภอศรีมหาโพธิไปทางบ้านโคกขวางประมาณ 2 กิโลเมตร แล้วแยกขวาไปอีกประมาณ 1 กิโลเมตร

แผนที่

ความเห็น

ความเห็น