ปราสาทสด๊กก๊อกธม ไปศึกษาประวัติศาสตร์ในปราสาทหลังใหญ่ ที่สร้างขึ้นด้วยฝีมือคนสมัยโบราณ การสกัดหินทุกก้อนด้วยมือ การออกแบบที่ลงตัว การตกแต่งที่สวยงามแล้วคุณจะทึ่งค่ะ ปราสาทสด๊กก๊อกธม ตั้งอยู่ที่บ้านหนองเสม็ด หมู่ 3 ตำบลโคกสูง อำเภอโคกสูง จังหวัดสระแก้ว เป็นปราสาทหินที่ใหญ่ที่สุดในจังหวัดสระแก้ว แค่ชื่อก็อาจจะฟังแปลกหูไปบ้างเพราะเป็นคำในภาษาขะแมร์ แปลว่า “เมืองใหญ่ที่มีต้นกกขึ้นรก” แต่ถ้าเป็นตามหลักฐานที่ปรากฏในศิลาจารึกที่พบบริเวณรอบปราสาทนั้น ปราสาทแห่งนี้จะมีอีกชื่อหนึ่งว่า “ปราสาทเมืองพร้าว” ตามคำบอกเล่าของคนโบราณที่หลงป่าเข้ามาแล้วพบเห็นต้นมะพร้าวในบริเวณนี้เป็นจำนวนมาก
มีการบอกเล่าต่อๆกันมาว่าปราสาทแห่งนี้อยู่กลางป่าดงดิบ ปราสาทถูกพบตั้งแต่ก่อนพ.ศ. 2404 โดยชาวพื้นเมืองเข้ามาพบ โดยชาวพื้นเมืองได้เดินหลงมาในป่า เข้ามาถึงราวกับเป็นเมืองลับแล ชาวพื้นเมืองเดินเข้ามาเห็นต้นมะพร้าวขึ้นเป็นดงเต็มไปหมด จึงคิดว่าจะมาเก็บมะพร้าวแต่พอมาดูอีกวันกลับไม่พบต้นมะพร้าว สันนิษฐานว่าเป็นมนต์ที่ทำให้มาพบปราสาทหลังนี้ และเป็นที่มาของชื่ออีกชื่อหนึ่งของปราสาทว่า ปราสาทเมืองพร้าว ตำราที่เขียนเรื่องราวปราสาทหลังนี้มีหลายเล่ม มีเนื้อหาหลายส่วนที่ไม่ตรงกันดังนั้น จึงต้องยึดถือเอาเล่นใดเล่มหนึ่งที่สอดคล้องกับหลักฐานทางโบราณคดีมากที่สุด ในตำราเล่มนั้นได้เขียนถึงชื่อของปราสาทหลังนี้ว่า แต่เดิมชื่อ ปราสาทภัทรริเกตณะ แปลว่า ที่อยู่ที่อาศัยที่ดี ชื่อดังกล่าวพบในหลักศิลาจารึก ส่วนสด๊กก๊อกธมนั้น เป็นคำเรียกของชาวบ้านที่หมายถึง ป่ากกในหนองน้ำใหญ่ เท่านั้น
ต่อมาเมื่อปี พ.ศ. 2507 ปราสาทได้พังลงเนื่องจากมีกลุ่มพ่อค้าวัตถุโบราณจ้างชาวบ้านมาโจรกรรมชิ้นส่วนสำคัญของปราสาท และเนื่องจากปราสาทเป็นสถาปัตยกรรมขอมที่ใช้วิธีการสร้างที่เรียกว่า หินเหยียบ (วางหินซ้อนกันไว้เฉยๆ หินจะกดทับกันเองและไม่ตกลงมา เหมือนการสร้างสะพานลอยในปัจจุบัน) พ.ศ. 2518 กัมพูชาเกิดสงคราม ประชาชนกัมพูชาหนีอพยพมาอยู่ที่ปราสาทเป็นจำนวนมาก ทำให้ปราสาทยิ่งเกิดความเสียหาย ต่อมาปี พ.ศ.2533 สมเด็จพระเทพรัตน ราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพานักเรียนนายร้อยฯ มาทัศนศึกษา ในช่วงที่ท่านเสด็จมาปราสาทพังลงอย่างมาก ต่อมา พ.ศ.2536 ได้มีการทำการบูรณะปราสาทขึ้นใหม่
โบราณสถานประกอบด้วยองค์ปราสาท 3 หลัง หันหน้าไปทางทิศตะวันออก มีคูน้ำล้อมรอบ 4 ด้าน มีกำแพงแก้ว 2 ชั้น ชั้นนอกทำด้วยศิลาแลง ชั้นในทำด้วยหินทรายตัวปราสาทก่อสร้างด้วยหินทราย มีโคปุระหรือซุ้มประตูเหลืออยู่เพียงด้านทิศตะวันออกและทิศตะวันตกเท่านั้น
ภายในระเบียงคดมีบรรณาลัยก่อด้วยหินทราย 2 หลัง อยู่หน้าปราสาทหลังกลางซึ่งเป็นปรางค์ประธาน ปราสาทด้านซ้ายมือและปราสาทองค์ประธานอยู่ในสภาพปรักหักพัง ตามจารึกกล่าวว่า ประดิษฐานศิวลึงก์ ด้านนอกปราสาททางทิศตะวันออกมีสระน้ำขนาดใหญ่รูปสี่เหลี่ยม มีถนนปูด้วยหินจากตัวปราสาทไปจนถึงสระน้ำตลอดแนว ได้มีการค้นพบศิลาจารึก 2 หลัก จารึกด้วยอักษรขอมโบราณเป็นหลักฐานสำคัญที่บ่งบอกถึงอายุการสร้างปราสาทสด๊กก๊อกธมแห่งนี้ ตลอดจนบอกถึงวัตถุประสงค์ของการสร้างจารึกหลักที่ 2 นัยว่าเพื่อเฉลิมพระเกียรติแด่พระเจ้าอาทิตยวรมันที่ 2 ในโอกาสที่บูรณะปราสาทสด๊กก๊อกธมสำเร็จเมื่อปีพุทธศักราช 1595 คำว่า สด๊กก๊อกธม หมายถึง เมืองที่มีต้นกกขึ้นรกในหนองน้ำใหญ่ ซึ่งปัจจุบันยังพอมองเห็นหนองน้ำใหญ่ในอดีตอยู่ใกล้ๆปราสาทนั่นเอง ปัจจุบันจารึกทั้ง 2 หลักถูกเก็บรักษาไว้ที่หอสมุดแห่งชาติ กรมศิลปากร
[adsense-2]
การเข้ามาชมปราสาทจะมีป้ายบอกทางให้เราไปจอดรถในลานจอดรถที่จัดไว้ให้ มีห้องน้ำบริการอย่างดี ลานจอดรถอยู่ห่างจากปราสาทประมาณ 200 เมตร ทางเข้าหน้าปราสาทเราจะเป็นเสาตั้งเป็นคู่ๆ เรียกว่าเสานางเรียง เสานางเรียงนี้ใช้เป็นจุดยืนของสาวบริสุทธิ์ มายืนโปรยดอกไม้เมื่อพระราชาเสร็จมาทำพิธีที่ปราสาทค่ะ การเที่ยวโบราณสถานที่ดี นักท่องเที่ยวควรให้เกียรติสถานที่ อย่าขีดเขียนโบราณสถานด้วยสิ่งใดๆนะคะ
ช่วงเวลาที่เปิดให้เข้าชม เปิดทุกวัน 7.00-18.00 น.
ติดต่อสอบถามเพิ่มเติม
สำนักงานศิลปากรที่ 5 ปราจีนบุรี (037) 212 610, (037) 212 296
ททท. สำนักงานนครนายก (รับผิดชอบ นครนายก,ปราจีนบุรี,สระแก้ว) โทร. (037) 312 282 , (037) 312 284
โทรสาร.(037) 312 286
ศาลากลางจังหวัดสระแก้ว โทร. (037) 425 127
สำนักงานจังหวัดสระแก้ว โทร. (037) 425 125
ที่ว่าการอำเภออรัญประเทศ โทร. (037) 231 016
ด่านตรวจคนเข้าเมืองอรัญประเทศ โทร. (037) 231 131
สำนักงานประชาสัมพันธ์จังหวัดสระแก้ว โทร. (037) 425 066-7
สถานีเดินรถโดยสารประจำทาง โทร. (037) 242 362
สถานีตำรวจภูธร อ.ตาพระยา โทร. (037) 269 111
สถานีตำรวจภูธร อ.เมือง โทร. (037) 241 017
สถานีตำรวจภูธร อ.วัฒนานคร โทร. (037) 261 507-8
สถานีตำรวจภูธร อ.วังน้ำเย็น โทร. (037) 251 111
สถานีตำรวจภูธร อ.อรัญประเทศ โทร. (037) 231 203
โรงพยาบาลวัฒนานคร โทร. (037) 261 772-5
โรงพยาบาลอรัญประเทศ โทร. (037) 233 075-9
โรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชสระแก้ว โทร. (037) 242 532, (037) 241 011-2, โทร. (037) 243 018-20
โรงพยาบาลตาพระยา โทร. (037) 269 009, (037) 510 252
โรงพยาบาลวังน้ำเย็น โทร. (037) 251 108-9
โรงพยาบาลคลองหาด โทร. (037) 512 258-61
โรงพยาบาลเขาฉกรรจ์ โทร. (037) 511 272
การเดินทาง
รถยนต์ส่วนตัว
จากอรัญประเทศให้ใช้เส้นทางหลวงหมายเลข 348 (อรัญประเทศ-ตาพระยา) ขับไปประมาณ 25.5 กิโลเมตรให้เลี้ยวขวาเข้าทางหลวงหมายเลข 3381 ไปอีกประมาณ 10 กิโลเมตรจะเห็นสถานีอนามัยโคกสูงอยู่ขวามือจากนั้นให้เลี้ยวซ้ายเข้าไปทางบ้านหนองเสม็ดอีกประมาณ 2.5 กิโลเมตร ผ่านโรงเรียนหนองเสม็ดให้เลี้ยวขวาไปตามเส้นทางในหมู่บ้านอีกประมาณ 3 กิโลเมตร จะเจอทางแยกเข้าทางหลวงหมายเลข 3446 ให้เลี้ยวซ้ายไปอีก 2.5 กิโลเมตร ถึงปราสาทสด๊กก๊อกธม
แผนที่
