บ้านปะอาว

บ้านปะอาว ไปชมวิถีชีวิตชาวบ้านช่างทองเหลือง นอนบ้านพักโฮมสเตย์ ฟังเสียงกริ๊งกรุ๊ง กรุ๊งกริ๊งของกระดิ่งทองเหลืองดังต้อนรับผู้มาเยือนกันค่ะ ตั้งอยู่ที่ตำบลปะอาว อำเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี เป็นแหล่งผลิตหัตถกรรมเครื่องทองเหลืองที่ได้ชื่อว่าเก่าแก่ที่สุดในภาคอีสาน หมู่บ้านแห่งนี้เป็นชุมชนที่มีอายุมากกว่า 200 ปี และวิธีการหล่อทองเหลืองแบบโบราณ ที่ว่ากันว่าเป็นวิธีการเดียวกับการทำกระพรวนสัมฤทธิ์ สมัยบ้านเชียงเมื่อ 2,000 ปีก่อน

บ้านปะอาวเกิดขึ้นมาพร้อมกับการเกิดขึ้นของเมืองอุบลราชธานี เมื่อ 200 ปีก่อน ตำนานของชุมชนบ้านปะอาว เขาว่ากันว่า พระวอ และ พระตา ซึ่งเป็นชาวนครเวียงจันทน์ เป็นคนนำไพร่พลอพยพหนีราชภัยมาจากกรุงศรีสัตนาคนหุต หรืออาณาจักรล้านช้าง มาตั้งบ้านแปงเมืองที่หนองบัวลุ่มภู ที่ปัจจุบันเป็น จ.หนองบัวลำภู นั่นล่ะค่ะ ต่อมาเกิดศึกสงคราม พระวอกับพระตาตาย ไพร่พลส่วนหนึ่งจึงอพยพมาตั้งถิ่นฐานที่บ้านปะอาว พร้อมกับนำเอาภูมิปัญญาการทำทองเหลืองติดมาด้วย

การทำทองเหลืองที่บ้านปะอาวนี้ ทำแบบวิธีโบราณค่ะ เรียกว่าการหล่อแบบ ขี้ผึ้งหาย หรือ แทนที่ขี้ผึ้ง ที่สำคัญคือ ไม่มีการเขียนเทคนิคการทำทองเหลืองแบบนี้ไว้ในตำรามากนัก แต่เป็นการจดจำทำกันมาจากรุ่นสู่รุ่น จึงไม่แปลกที่เดินเข้าไปในหมู่บ้าน แล้วจะเห็นลูกเด็กเล็กแดงที่บ้านปะอาวนั่งพันขี้ผึ้งเพื่อเตรียมที่จะนำไปหล่อกันอย่างขมักเขม้น

วิธีการหล่อทองเหลืองแบบขี้ผึ้งหาย ค่อนข้างจะมีขั้นตอนเยอะมากค่ะ เริ่มจากการ ตำดินโพน หรือดินจอมปลวกที่ผสมมูลวัวและแกลบ คลุกเคล้าให้เป็นเนื้อเดียวกัน จากนั้นจึงนำดินที่คลุกเคล้าแล้วมาปั้นเป็นหุ่นหรือปั้นพิมพ์ที่แห้งแล้วใส่เครื่องกลึง ที่เรียกว่า โฮงเสี่ยน เพื่อกลึงพิมพ์ หรือ เสี่ยนพิมพ์ ให้ผิวเรียบและได้ขนาดตามต้องการ

พอได้พิมพ์ที่มีขนาดตามต้องการแล้ว ก็จะเคียนขี้ผึ้ง คือ ใช้ขี้ผึ้งที่ทำเป็นเส้นพันรอบหุ่น แล้วกลึงขี้ผึ้งด้วยการลนไฟบีบให้ขี้ผึ้งเรียบเสมอกัน พร้อมกับพิมพ์ลายหรือใส่ลายรอบหุ่นขี้ผึ้งตามต้องการ แล้วจึงใช้ดินผสมมูลวัวโอบรอบหุ่นที่พิมพ์ลายแล้วให้โผล่สายฉนวนไว้เพื่อป้องกันไม่ให้โลหะหลอมไหลไปที่อื่น จากนั้นจึงใช้ดินเหนียวผสมแกลบเพื่อวางบนดินได้แล้วสุมเบ้าโดยวางเบ้าคว่ำและนำไฟสุมเพื่อให้ขี้ผึ้งละลายออกจากเบ้า แล้วเทโลหะที่หลอมละลายลงในเบ้า ทิ้งไว้ให้อุณหภูมิเย็นลงแล้วก็จะแกะลูก คือ ทุบเบ้าดินเพื่อเอาทองเหลืองที่หลอมแล้วออกมากลึงตกแต่งด้วยเครื่องกลึงไม้และโลหะ ขั้นตอนนี้เรียกว่า มอนใหญ่ คือ กลึงผลิตภัณฑ์ที่เป็นรูปร่างแล้ว และตกแต่งเติมรายละเอียดของลวดลายให้มีความคมชัดและสวยงาม

ชาวบ้านที่บ้านปะอาวคุยให้ฟังว่า เครื่องทองเหลืองของพวกเขาเคยเข้าฉากภาพยนตร์ฟอร์มยักษ์มาแล้วนะค้า ทั้งตำนานพระศรีสุริโยทัย และตำนานพระนเรศวรมหาราช ไม่ว่าจะเป็น เชี่ยนหมากลายอิงหมากหวาย หรือ กาน้ำทองเหลือง เรียกว่า ไม่ธรรมดาเลยล่ะค่ะ…

[adsense-2]

สิ่งที่น่าสนใจในชุมชน

  • ดูการอนุรักษ์ภูมิปัญญาการหล่อผลิตภัณฑ์ทองเหลืองโบราณ
  • ชมพิพิธภัณฑ์พื้นบ้าน การอนุรักษ์สิ่งของล้ำค่าของชุมชน
  • เดินป่าท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ (สวนสัตว์เปิด)
  • ชมผลิตภัณฑ์ OTOP การย้อมไหมด้วยสีธรรมชาติ และทอผ้าไหม
  • สัมผัสด้านวัฒนธรรมประเพณีพื้นบ้าน
  • พักหมู่บ้านโฮมสเตย์ วิถีชีวิตของชุมชน ที่พักสะดวก สะอาดปลอดภัยใกล้เมือง ˜บ้านพักโฮมสเตย์รับแขกได้ 150-200 คน ราคาตกลงตามความเหมาะสม อาหารพื้นบ้าน วิถีชีวิตของชุมชน

ติดต่อสอบถามเพิ่มเติม

อบต.ปะอาว โทร.(045) 840 492-3
ศูนย์หัตถกรรม เครื่องทองเหลืองบ้านปะอาว ที่ 170 หมู่ 5 บ้านปะอาว ตำบลปะอาว อำเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี โทร. (081) 548 4292, (083) 155 8265
สำนักงานจังหวัดอุบลราชธานี โทร. (045) 254 925, (045) 255 505,(045) 254 218, (045) 254 360
ศูนย์การท่องเที่ยว กีฬาและนันทนาการ จังหวัดอุบลราชธานี โทร. (045) 311 228
สำนักงานประชาสัมพันธ์จังหวัดอุบลราชธานี โทร. (045) 244 875
ตำรวจท่องเที่ยว โทร. 1155, 1699,(045) 245 505, (045) 254 914
ตำรวจทางหลวง โทร. (045) 313 220
ตำรวจภูธรจังหวัดอุบลราชธานี โทร. (045) 244 326,(045) 245 340, (045) 254 233
สถานีขนส่ง โทร. (045) 312 773
ท่าอากาศยานนานาชาติอุบลราชธานี โทร. (045) 244 073 , (045) 244 406
ตำรวจภูธรอำเภอเมืองอุบลราชธานี โทร. (045) 254 008 ,(045) 255 112
ไปรษณีย์อุบลราชธานี โทร. (045) 260 465-6
รพ. สรรพสิทธิประสงค์ โทร. (045) 244 973
รพ. อุบลรักษ์ – ธนบุรี โทร. (045) 260 300-9
รพ. ราชเวช โทร. (045) 280 040-1
รพ. ร่มเกล้า โทร. (045) 244 660
รพ. เซ็นทรัลเมโมเรียล โทร. (045) 244 690-1
รพ. วารินชำราบ โทร. (045) 321 243-4
รพ. ค่ายสรรพสิทธิประสงค์ โทร. (045) 269 533-5
รพ. พิบูลมังสาหาร โทร. (045) 441 053
รพ. โขงเจียม โทร. (045) 351 083
รพ. ศรีเมืองใหม่ โทร. (045) 399 022
รพ. โพธิ์ไทร โทร. (045) 496 000
รพ. นาจะหลวย โทร. (045) 379 097-8
รพ. น้ำยืน โทร. (045) 371 097-8
รพ. สิรินธร โทร. (045) 366 149

การเดินทาง

รถยนต์ส่วนตัว ลัดเลาะไปตามทางหลวงหมายเลข 23 จากอุบลราชธานีมุ่งหน้ายโสธร เพียงแค่ 18 กิโลเมตร สังเกตหลักกิโลเมตรที่ 273 เลี้ยวขวาไปอีกประมาณ 3 กม. เราก็มาถึงบ้านปะอาว ต.ปะอาว อ.เมือง จ.อุบลราชธานี แล้วค่ะ

รถโดยสารประจำทาง ขึ้นรถสาย กรุงเทพฯ-อุบลราชธานี ลงที่ บขส.และนั่งรถสองแถวไปที่คิวรถสี่แยกกิโลศูนยเพื่อขึ้นรถอุบลราชธานี-ปะอาว เป็นรถสองแถวหกล้อ มีเวลาให้บริการ คือ เวลา 11.00 น. และ 12.00 น. ใช้เวลาเดินทาง 30 นาที ค่ารถโดยสารคนละ 20 บาท ระยะทางจากตัวเมืองอุบลราชธานีถึงปะอาวประมาณ 25 กิโลเมตร

แผนที่

ความเห็น

ความเห็น