ปราสาทบ้านทะมอ หรือ ปราสาทบ้านทามจาน ตั้งอยู่ที่บ้านทามจาน ตำบลสมอ อำเภอปรางค์กู่ จังหวัดศรีสะเกษ เป็นโบราณสถานในศาสนาพุทธลัทธิมหายาน สร้างขึ้นเพื่อเป็นศาสนสถานประจำสถานพยาบาลในชุมชนต่างๆ ทั่ว อาณาจักรขอมโบราณ ช่วงสมัยพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 ตรงกับพุทธศตวรรษที่ 18 ลักษณะศิลปะและรูปแบบสถาปัตยกรรมเป็นแบบศิลปะบายน วัสดุก่อสร้างส่วนใหญ่ เป็นศิลาแลง (หินแห่) ประกอบด้วยปราสาทประธาน หลังเดียวที่มีลักษณะเป็นปรางค์เดี่ยว หันหน้าไปด้านทิศตะวันออก มุมด้านทิศตะวันออกเฉียงใต้ หน้าประสาทประธานมีอาคารบรรณาลัย (ห้องสมุด) อาคารทั้ง 2 หลังนี้ ถูกล้อมรอบด้วยกำแพงแก้วรูปทรงสี่เหลี่ยมผืนผ้า ซึ่งมีทางเข้า-ออก ทางเดียว ในลักษณะซุ้มโคปุระ อยู่บริเวณกึ่งกลาวของแนวกำแพงแก้วด้านทิศตะวันออก นอกกำแพงแก้ว ห่างออกไป ทางมุมด้านทิศตะวันออกเฉียงเหนือ มีสระน้ำ รูปทรงสี่เหลี่ยม กรุขอบสระด้วยศิลาแลงเช่นกัน จากหน้ามุขของปราสาทประธานมายังโคปุระ มีทางเดิน (ชาลา) เชื่อมต่อเนื่องออกมาด้านนอก ผ่านซุ้มประตู(โคปุระ) จนถึงสระน้ำ ปัจจุบัน ปราสาทแห่งนี้ได้รับการขุดแต่ง-ขุดค้น และบูรณะเสร็จสมบูรณ์แล้ว ผลจากการขุดค้นพบโบราณวัตถุสำคัญหลายชนิด เช่น ประติมากรรมรูปพระไภษัชยคุรุไวฑูรยประภา (พระโพธิสิตว์ผู้เป็นหมอยา รักษาโรค ตามคติพุทธ มหายาน), ศิลาจารึก
ปราสาทประธาน ก่อด้วยศิลาแลงย่อมุม มีมุขยื่นออกไปทางทิศตะวันออกซึ่งเป็นทางเข้าเพียงด้านเดียว ส่วนผนังอีก 3 ด้าน ทำเป็นประตูหลอก กรอบประตูและทับหลังใช้หินทรายเป็นวัสดุ ทับหลังเหนือกรอบประตูด้านทิศใต้ยังแกะสลักลวดลายไม่เสร็จ แต่มองได้ว่าเป็นภาพพระพุทธรูปประทับนั่งขัดสมาธิอยู่เหนือหน้ากาลที่กำลังคายท่อนพวงมาลัย โดยใช้มือยึดจับพวงมาลัยซึ่งสลักลายใบไม้ม้วน มีบุคคล 2 คนนั่งพนมมืออยู่
บรรณาลัย ก่อด้วยศิลาแลงมีรูปทรงสี่เหลี่ยมผืนผ้า มีทางเข้าด้านทิศตะวันตก อยู่ทางด้านทิศตะวันออกเฉียงใต้ของปราสาทประธาน
กำแพงแก้ว ก่อด้วยศิลาแลงล้อมรอบปราสาทประธานและบรรณาลัย โดยมีซุ้มประตู (โคปุระ) อยู่กึ่งกลางกำแพงด้านทิศตะวันออก
สระน้ำ อยู่บริเวณด้านนอกกำแพงแก้วด้านทิศตะวันออกเฉียงเหนือของปราสาทประธาน ขอบสระกั้นด้วยศิลาแลง
ด้านหน้าทางทิศตะวันออกมีบายราย หรือสระน้ำโบราณขนาดใหญ่อยู่ ปราสาทพึ่งได้รับการขุดแต่ง แต่ยังไม่ได้รับประกอบส่วนประกอบอื่น เช่น กำแพง เรือนยอดปราสาท
[adsense-2]
ติดต่อสอบถามเพิ่มเติม
การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย สำนักงานสุรินทร์ (รับผิดชอบ จ.สุรินทร์,จ.บุรีรัมย์,จ.ศรีสะเกษ) (044) 514447
สำนักงานการท่องเที่ยวและกีฬาจังหวัดศรีสะเกษ (045) 611840
สอบถามข้อมูลท่องเที่ยว 1672
ตำรวจท่องเที่ยว 1155
ตำรวจทางหลวง 1193
สำนักงานประชาสัมพันธ์จังหวัดศรีสะเกษ (045) 612545
สถานีรถไฟศรีสะเกษ (045) 611525
ตำรวจภูธรจังหวัดศรีสะเกษ (045) 611555
โรงพยาบาลศรีสะเกษ (045) 611434
อุทยานแห่งชาติเขาพระวิหาร (045) 818021
การเดินทาง
รถยนต์ส่วนตัว
ระยะทาง เดินทางตามถนนราดยางสายศรีสะเกษปรางค์กู่ หลังจากข้ามสะพานห้วยสำราญ ที่บ้านภูมิศาลา อำเภอขุขันธ์ แล้วเดินทางต่อไปจนถึงทางแยกบ้านกระต่ายด่อน เลี้ยวขวาอีก ๓ กิโลเมตรแล้วเลี้ยวขวาเข้าไปอีกประมาณ ๕๐๐ เมตร ก็จะถึงที่ตั้งปราสาททามจาน ซึ่งบ้านทามจาน อยู่ฝั่งตะวันตกของห้วยสำราญ
แผนที่
