“วัดพระธาตุจอมทอง” อีกหนึ่งศาสนสถานที่เป็นจุดหมายปลายทางด้านการท่องเที่ยวที่สำคัญ โดยวัดตั้งอยู่บนดอยจอมทอง บริเวณริมกว๊านพะเยา อยู่ห่างจากตัวเมือง 3 กิโลเมตร อยู่ตรงข้ามวัดศรีโคมคำ มีทางรถยนต์ขี้นไปถึงยอดเขา
ภายในวัดมี “พระธาตุจอมทอง” เป็นเจดีย์ทรงล้านนาสูง 30 เมตร ตั้งอยู่บนฐานสี่เหลี่ยมจตุรัส กว้าง 9 เมตร ซ้อนกันสามชั้น รองรับองค์ระฆัง ส่วนยอดสุดเป็นฉัตรสีทอง ฐานโดยรอบข้างล่างบุด้วยแผ่นโลหะ ดุนลายเป็นรูป 12 นักษัตร และลายไทยอันงดงามมาก ลักษณะคล้ายพระธาตุหริภุญชัย ของจังหวัดลำพูน
ส่วนความเป็นมาขององค์พระธาตุจอมทองนั้นเล่ากันว่า ในสมัยพุทธกาลพระพุทธเจ้าเคยเสด็จมาเผยแผ่พระพุทธศาสนาที่เมืองภูกามยาว และได้ทรงประทับแรมบนดอยซึ่งตั้งอยู่บนฝั่งหนองเอี้ยงทางทิศเหนือ (นั่นก็คือดอยจอมทองซึ่งเป็นที่ตั้งขององค์พระธาตุจอมทองแห่งนี้) พระองค์ได้มอบพระเกศาธาตุองค์หนึ่งให้แก่พระเจ้าอโศก แต่พระเจ้าอโศกได้ทรงมอบแก่นายช่างทองผู้ซึ่งได้ถวายภัตตาหารแด่องค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า เส้นพระเกศาธาตุที่ได้มานั้น นายช่างทองจึงได้นำไปฝังลงในบ่อลึกกว่า 70 เมตร แล้วสร้างเจดีย์อำพรางไว้ ต่อมาครูบาศรีวิชัย ครูบาแก้ว และครูบาปัญญา ทั้ง 3 ท่านรู้ดีกว่าผู้อื่นๆ ได้ร่วมกันบูรณะพระธาตุขึ้นใหม่ ตราบจนทุกวันนี้
[adsense-2]
ส่วนข้อกังขา ระหว่างวัดพระธาตุจอมทอง จังหวัดพะเยา กับวัดพระธาตุศรีจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่ ว่าวัดไหนที่มีพระธาตุจอมทองซึ่งเป็นวัดประจำของคนเกิดปีชวดควรไปกราบไหว้นั้น ยังไม่มีใครสามาถบอกได้ เพราะเมื่อได้อ่านป้ายของวัดต่างก็กล่าวว่า เป็นพระธาตุจอมทองของจริง แต่ไม่ว่าจะเป็นพระธาตุองค์ไหน หากเรามีความศรัทธาเลื่อมใสในพุทธศาสนา ก็น่าจะได้กุศลในใจของเราอยู่ดี อย่างไรก็ตาม หากเพื่อน ๆ มาเที่ยวจังหวัดพะเยาแล้วได้กราบไหว้ทั้งพระเจ้าตนหลวง วัดศรีโคมคำ แล้วเลยไปกราบพระธาตุจอมทอง ก็ได้บุญกุศลแบบว่าอิ่มทั้งกาย อิ่มทั้งใจแน่นอน
การเดินทาง
รถยนต์
วัดพระธาตุจอมทอง ตั้งอยู่บนเนินเขาตรงข้ามวัดศรีโคมคำ ตำบลเวียง อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา จากสี่แยกประตูชัย ทางหลวงหมายเลข 1 มุ่งหน้าสู่แม่ใจ 2.5 กิโลเมตร มีแยกซ้ายมือผ่านหอสมุดแห่งชาติเฉลิมพระเกียรติไป 300 เมตร วัดอยู่ทางขวามือ
