อู่ต่อเรือสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช สำหรับใครที่ชอบการท่องเที่ยวเชิงพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นห้ามพลาดที่นี่เลยนะคะ อู่ต่อเรือสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ตั้งอยู่ที่บ้านเสม็ดงาม ตำบลหนองบัว อำเภอเมือง จังหวัดจันทบุรี อู่ต่อเรือแห่งนี้สันนิษฐานว่าเป็นสถานที่ซึ่งสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ใช้เป็นอู่ต่อเรือ เมื่อครั้งเตรียมยกทัพไปตีพม่าเพื่อกู้เอกราชชาติไทยเมื่อ พ.ศ.2310 ตามพงศาวดารธนบุรี ฉบับจันทนุมาส ระบุว่า ก่อนที่พระเจ้าตากจะยกทัพไปตีพม่า ได้มีการต่อเรือประมาณ 100 ลำที่เมืองจันท์ บริเวณวัดเสม็ดงามที่อยู่ไม่ไกลพบตอไม้ตะเคียนทองจำนวนมาก และยังได้มีคำบอกเล่าว่า มีคลองที่ขุดเพื่อที่จะใช้ลำเลียงซุงไม้ตะเคียนมายังอู่ต่อเรือ จึงสันนิษฐานว่าบริเวณนี้เคยเป็นอู่ต่อเรือของพระเจ้าตาก ก่อนหน้าจะมีการขุดค้นพบเรือต่างๆ
บริเวณนี้ห่างจากปากแม่น้ำจันทบุรีไม่ไกลนัก ได้มีการค้นพบเรือสำเภาโบราณสมัยพระเจ้าตากซึ่งอยู่ในสภาพที่สมบูรณ์ที่สุดเท่าที่เคยพบมาในท้องทะเลอ่าวไทย และยังพบเรือขุดโบราณอันเป็นหลักฐานที่น่าสนใจที่ทำให้เห็นได้ว่า ที่นี่เป็นย่านการค้าทางทะเลในอดีต และมีการสันนิษฐานต่อมาอีกว่าน่าจะเป็นแหล่งต่อเรือสำเภาที่สำคัญของไทยแห่งหนึ่ง
จากหลักฐานทางโบราณคดีที่ทำการสำรวจอู่ที่ 1 ครั้งที่ 1 ในปี 2524 – 2525 โดยหน่วยโบราณคดีใต้น้ำ กองโบราณคดี กรมศิลปากร ณ บริเวณอู่ต่อเรือพระเจ้าตาก ตามที่ชาวบ้านเกาะเสม็ดงามเล่าสืบกันว่า บริเวณนี้เคยเป็นที่ต่อเรือรบของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช เมื่อครั้งเตรียมยกทัพไปตีพม่าเพื่อกู้เอกราชของชาติไทยในปี พ.ศ. 2310 การขุดค้นใช้วิธีกั้นเขื่อนสูบน้ำออก ขุดดินออก ฯลฯ ผลการสำรวจพบซากเรือสำเภาท้ายตัด สันนิษฐานว่าน่าจะเป็นเรือสำเภาจีนแบบ “ฟูเจียน” ขนาดเล็ก มีใบสามเถาใช้หางเสือเรือ ความกว้าง 7 – 8 เมตร ความยาวประมาณ 24 เมตร หลังจากนั้นได้ทำการสำรวจครั้งที่ 2 ในเดือนเมษายน พ.ศ.2532 โดยใช้วิธีเหมือนกับการสำรวจครั้งที่ 1 ตัวเรือจมอยู่ใต้ดินประมาณ 1.50 – 2.90 เมตร เมื่อเอาโคลนออกหมดแล้วได้ติดตั้งเครื่องพ่นน้ำอัตโนมัติเพื่อฉีดน้ำให้ไม้โครงเรืออยู่ในสภาพเปียกชุ่มอยู่ตลอดเวลาและเพื่อป้องกันไม้บิดเบี้ยวเสียรูปทรงหรือเสื่อมสภาพ ปัจจุบันได้สร้างอาคารที่มีหลังคาคลุมไว้ บริเวณรอบๆ มีแอ่งน้ำรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าอยู่ตามริมฝั่งอ่าว ลักษณะคล้ายอู่เรือและมีอยู่หลายแห่ง
เรือเสม็ดงามเป็นเรือสำเภาท้ายตัด มีเทคนิคการต่อเรือโดยใช้วิธียึดด้วยตะปูเหล็ก ไม้โครงสร้างเรือส่วนใหญ่ เช่นไม้เปลือกเรือ ไม้กั้นระวางเป็นไม้เนื้ออ่อนในตระกูลไม้สน ซึ่งชี้ให้เห็นว่าเป็นเรือสำเภาจีนและมีลักษณะใกล้เคียงกับเรือสำเภา “ฟูเจี้ยน” ตามความเห็นจากการสัมภาษณ์ศาสตราจารย์ปิแอร์ อิฟ โมแกง เมื่อปี พ.ศ. 2532 จากการขุดค้นหลุมตรวจสอบบริเวณด้านท้ายเรือ เช่น ท่อนไม้ขนาดต่างๆ ที่มีร่องรอยการถากแต่ง รวมทั้งสภาพของท่อนไม้ แผ่นไม้ต่างๆ อยู่ในสภาพรองรับตัวเรือให้พร้อมกับการขึ้นคานเพื่อการซ่อมแซม ดังนั้นเรือสำเภาลำนี้ถูกทิ้งอยู่บนคานในอู่ซ่อมเรือแบบแห้ง (Dry-dock) อย่างแน่นอน ภายในบริเวณเดียวกันพบเศษภาชนะ เชือกป่าน ขวานเหล็ก และถ้วยชามจีนคุณภาพต่ำ สันนิษฐานว่าเป็นเรือที่ต่อขึ้นในจีน ใช้แล่นค้าขายอยู่ตามหัวเมืองชายทะเลอ่าวไทยในช่วงพุทธศตวรรษที่ 23 – 24 นอกจากนี้ยังมีการพบเรือขุดโบราณในบริเวณลึกเข้าไปในแม่น้ำอีกสามสี่ลำ เป็นเรือไม้ตะเคียน ปัจจุบันเก็บรักษาไว้ในโรงเรือนใกล้กับจุดที่ขุดค้นเรือเสม็ดงาม
[adsense-2]
ช่วงเวลาที่เปิดให้เข้าชม เปิดทุกวัน เวลา 08.30 – 16.30
สิ่งที่น่าสนใจภายในบริเวณอู่ต่อเรือสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช
- พระบรมราชานุสรณ์สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชที่ชาวบ้านเสม็ดงามได้จัดสร้างไว้ให้ประชาชนและนักท่องเที่ยวได้สักการะบูชา
- อู่ต่อเรือโบราณที่ปัจจุบันได้มีการสร้างอาคารมีหลังคาคลุมไว้ให้ผู้ที่สนใจได้เข้าไปศึกษา
- พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นอู่ต่อเรือสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ภายในอาคารแสดงนิทรรศการถาวรเกี่ยวกับ พระราชประวัติ และพระราชกรณียกิจของมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ประวัติศาสตร์และวิวัฒนาการทางด้านโบราณคดีของจันทบุรี เทคโนโลยีการต่อเรือสำเภา เครื่องดินเผา เครื่องสังคโลก เรือจำลอง เครื่องใช้สมัยโบราณ ฯลฯ
- อาคารแสดงเรือสำเภาที่มีเรือสำเภาขนาดใหญ่จัดแสดงไว้ และนิทรรศการเกี่ยวกับท้องถิ่น
- อาคารสาธิตและจำหน่ายผลิตภัณฑ์ท้องถิ่นของบ้านเสม็ดงาม
- ท่าเทียบเรือที่มีเรือรบที่ปลดระวางแล้วมาจอดแสดงไว้ให้นักท่องเที่ยวได้ชม
ติดต่อสอบถามเพิ่มเติม
ตำรวจทางหลวง ส.ทล.4 กก.3 จันทบุรี โทร. (039) 311 188
การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยสำนักงานระยอง (ระยอง จันทบุรี) โทร. (038) 655 420-1, (038) 664 585 โทรสาร (038) 655 422
ประชาสัมพันธ์จังหวัด โทร. (039) 311 001
ไปรษณีย์จังหวัด โทร. (039) 311 013
สถานีขนส่งจังหวัด โทร. (039) 311 299
สถานีตำรวจภูธร อ.เมือง โทร. (039) 311 115
โรงพยาบาลขลุง โทร. (039) 441 644
โรงพยาบาลตากสิน โทร. (039) 321 759
โรงพยาบาลท่าใหม่ โทร. (039) 431 001-2
โรงพยาบาลพระปกเกล้า โทร. (039) 311 611-3
การเดินทาง
รถยนต์ส่วนตัว ใช้เส้นทางเดียวกับทางไปหมู่บ้านเสม็ดงาม ใช้เส้นทาง ถ. ท่าแฉลบ ออกจากตัวเมืองมุ่งหน้าไปยังท่าเรือท่าแฉลบ ประมาณ 1 กม. ก่อนออกนอกเขตตัวเมืองมีทางแยก ให้เลี้ยวซ้าย ผ่านหน้าวิทยาลัยเทคนิคจันทบุรี และผ่านวัดเกาะโตนด ระยะทาง 3 กม. จากนั้นจะมีทางแยกขวามือ เป็นถนนโยธาธิการ ระยะทาง 6 กม. อู่ต่อเรือฯ จะอยู่ริมแม่น้ำสุดถนนพอดี
แผนที่
